بر اساس تصمیمات جدید دولت و در راستای اجرای سیاست هدفمندسازی یارانه‌ها، یارانه نقدی حدود ۷۵۰ هزار نفر از افراد دهک‌های هشتم و نهم در فروردین و اردیبهشت‌ماه ۱۴۰۴ حذف شده و روند حذف در هفته های آینده نیز ادامه خواهد داشت.
این اقدام به منظور تمرکز منابع مالی دولت بر خانوارهای کم‌درآمد صورت گرفته و قرار است مبالغ حاصل از این حذف‌ها، برای افزایش یارانه دهک‌های پایین‌تر به‌ویژه دهک‌های اول تا سوم اختصاص یابد.
مطابق قانون بودجه سال ۱۴۰۴، دولت مکلف است از محل حذف یارانه پردرآمدها، یارانه دهک‌های اول تا سوم را افزایش دهد. در حال حاضر، این دهک‌ها ماهانه ۴۰۰ هزار تومان دریافت می‌کنند، اما با منابع آزادشده جدید، احتمال افزایش این مبلغ در ماه‌های آینده بسیار بالاست. البته رقم دقیق افزایش هنوز به‌صورت رسمی از سوی دولت اعلام نشده است.
در حال حاضر، یارانه دهک‌های چهارم تا نهم همچنان پابرجاست و مبلغ آن ۳۰۰ هزار تومان در ماه است. در قانون بودجه امسال اشاره‌ای به افزایش یارانه این گروه‌ها نشده و به نظر می‌رسد دولت برنامه‌ای برای افزایش یارانه آن‌ها ندارد.
همچون سال‌های گذشته، دهک دهم جامعه که شامل افراد با بیشترین درآمد است، از دریافت یارانه نقدی محروم باقی می‌ماند. مسئولان دولتی اعلام کرده‌اند که این تصمیم با هدف استفاده مؤثر از منابع و تمرکز بر حمایت از اقشار نیازمند اتخاذ شده است.
وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی در سال ۱۴۰۴ با ادامه سیاست‌های هدفمندسازی یارانه‌ها، به بررسی دقیق‌تر وضعیت اقتصادی خانوارها پرداخته است. یکی از شاخص‌های اصلی در این راستا، میانگین مبلغ خریدهای ماهانه از طریق کارت های بانکی است. اگر مجموع تراکنش‌های ماهانه یک خانوار از سقف تعیین‌شده عبور کند، احتمال قطع یارانه نقدی آن خانوار بسیار زیاد خواهد بود.
در سال ۱۴۰۳، سقف مجاز تراکنش‌های ماهانه برای خانوارهای مختلف به شرح زیر تعیین شده بود:
۱. خانوار یک‌نفره: بیش از ۵۰ میلیون تومان
۲. خانوار دونفره: بیش از ۶۰ میلیون و ۲۵۰ هزار تومان
۳. خانوار سه‌نفره: بیش از ۷۵ میلیون تومان
۴. خانوار چهارنفره: بیش از ۸۷ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان
۵. خانوار پنج‌نفره و بیشتر: بیش از ۱۰۰ میلیون تومان
با این حال، دولت هنوز سقف رسمی تراکنش‌های بانکی برای سال ۱۴۰۴ را اعلام نکرده است. با توجه به افزایش تورم و تغییرات اقتصادی، انتظار می‌رود این ارقام افزایش یابد. اما سوال اصلی این است که آیا این روش واقعاً عادلانه است؟ آیا خانوارهای کم‌درآمد نیز به دلیل خطاهای سیستمی از دریافت یارانه محروم می‌شوند؟
از جمله شاخص‌های کلیدی که برای حذف یارانه در نظر گرفته شده، موارد زیر هستند:
۱. سفر خارجی مکرر: خانوارهایی که طی یک سال گذشته بیش از ۵ سفر خارجی داشته‌اند.
۲. اقامت در خارج از کشور: ایرانیان مقیم خارج دیگر مشمول دریافت یارانه نیستند.
۳. مالکیت خودروهای لوکس: خودروهایی با ارزش بیش از ۳ میلیارد تومان.
۴. دارایی ملکی بالا: مجموع املاک با ارزش بیش از ۳۵ میلیارد تومان.
۵. گردش مالی بالا: تراکنش‌های بانکی مشکوک یا غیرمتعارف در حساب‌های غیرتجاری.
دولت تأکید دارد که این اقدامات در راستای تمرکز منابع یارانه‌ای بر دهک‌های واقعاً نیازمند انجام می‌شود.
منبع:
باشگاه خبرنگاران جوان
امیر خیرخواهان
